Quyền được hưởng thừa kế là quyền cơ bản của công dân được quy định từ rất sớm trong pháp luật dân sự. Tuy nhiên, trên thực tế, việc coi trọng những phong tục tập quán, tình cảm gia đình đã khiến không ít người bỏ qua quy định về thừa kế này, dẫn tới nhiều vụ án tranh chấp thừa kế đau lòng khi luật được áp dụng trái với phong tục tập quán. Do vậy, việc hiểu được các chế định về thừa kế như: Ai được hưởng thừa kế? Điều kiện như thế nào? Thủ tục giải quyết khi tranh chấp xảy ra? là rất cần thiết cho người dân để bảo vê quyền và lợi ích chính đáng của mình.

Thứ nhất, Ai được hưởng thừa kế?

Khái niệm “thừa kế” là sự chuyển quyền sở hữu đối với tài sản của người chết sang cho người thừa kế, tài sản để lại được gọi là di sản.

Người được hưởng thừa kế bao gồm thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật. So với Luật cũ thì BLDS 2015 đã bổ sung quyền của người thừa kế “không là cá nhân”, tức là pháp nhân hoặc tổ chức. Theo Điều 609 BLDS 2015 thì người thừa kế là cá nhân có quyền hưởng di sản thừa kế theo di chúc hay theo pháp luật; còn người thừa kế là pháp nhân hay tổ chức chỉ có thể được hưởng thừa kế theo di chúc.

Các điều kiện để là người thừa kế hợp pháp được quy định tại Điều 613 BLDS 2015: “Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế” và có thêm điều kiện đủ được quy định tại Điều 621. Mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Các trường hợp được thừa kế theo pháp luật bao gồm:

– Không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp;

– Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc;

– Những người được chỉ định được hưởng theo di chúc không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản;

– Thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc.

Theo đó người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự:

Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.

Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.

Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Cần lưu ý rằng những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước, hoặc không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng thừa kế hoặc từ chối nhận di sản.

Thứ hai, thời hiệu khởi kiện về phân chia thừa kế nhà đất:

Thời hiệu khởi kiện là 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế đối với bất động sản (tức là thời điểm người để lại nhà đất chết hoặc từ ngày Toà án xác định người đó là đã chết) thì các bên có quyền yêu cầu chia nhà đất theo di sản.

Thứ ba, về thủ tục giải quyết tranh chấp nhà đất:

Khi các thành viên trong gia đình không thể thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vấn dề thừa kế thì có quyền nộp đơn khởi kiện nhờ tòa án giải quyết. Theo quy định của pháp luật hiện hành, người thừa kế có thể làm đơn khởi kiện đến Tòa án cấp sơ thẩm. Sau đó Tòa án sẽ xem xét, tiến hành thụ lý và xét xử rồi ra bản án sơ thẩm. Các bên có quyền Đồng ý hoặc Không đồng ý (Nếu đồng ý thì bản án có hiệu lực thi hành).

Trường hợp một trong các bên hoặc tất cả các bên không đồng ý thì có quyền kháng cáo bằng cách làm đơn kháng cáo. Lúc này, Tòa phúc thẩm sẽ thụ lý và giải quyết lại vụ án theo trình tự thủ tục phúc thẩm. Cuối cùng, Toà án phúc thẩm sẽ ra phán quyết và phán quyết sẽ có hiệu lực pháp luật thi hành ngay.

Như vậy, hiểu được các quy định trên để để lại thừa kế hoặc xác định xem mình có được hưởng thừa kế theo di chúc/theo pháp luật hay không là điều rất quan trọng. Tình cảm gia đình là vốn quý nhưng hiện nay hẳn ai cũng biết “tấc đất, tấc vàng” – quyền lợi của mình thì mình phải được hưởng. Hy vọng bài viết đã giúp độc giả nắm rõ hơn các quy định của pháp luật hiện hành về thừa kế và thủ tục giải quyết tranh chấp nhà đất.

Tg: Thái An

………………….

Luật sư nhà đất

Là một công ty luật uy tín ở tphcm (tp.Hồ Chí Minh), luật sư tranh tụng về đất đai, nhà ở, chúng tôi hiểu biết sâu sắc hệ thống pháp luật về đất đai, nhà ở, xây dựng, kinh doanh bất động sản và nhiều kinh nghiệm thực tiễn qua hàng trăm vụ án dân sự, kinh tế được giải quyết tại Tòa án. Luật sư nhà đất giỏi tphcm sẽ đồng hành cùng khách hàng “lo thay, nghĩ hộ khách hàng” giúp khách hàng vượt qua những khó khăn, thách thức gặt hái thành công trong các vụ việc sau:

• Tranh chấp nhà đất thừa kế
• Tranh chấp nhà đất khi ly hôn
• Tranh chấp nhà ở có yếu tố nước ngoài
• Tranh chấp về thừa kế đất đai, quyền thừa kế đất đai
• Tranh chấp nhà đất cho thuê, cho ở nhờ; tranh chấp nhà chung cư
• Tranh chấp đất đai trong gia đình, tranh chấp ranh giới đất, tranh chấp quyền sử dụng đất
• Tranh chấp đất đai không có sổ đỏ, tranh chấp đất đai giữa cá nhân với tổ chức
• Tranh chấp hợp đồng mua bán nhà đất
• Tranh chấp hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất
• Khiếu kiện đất đai, khiếu nại bồi thường giải phóng mặt bằng

Là văn phòng luật sư chuyên về nhà đất tphcm, với đội ngũ luật sư nhà đất uy tín tại tphcm chúng tôi có thể bảo vệ được quyền lợi khách hàng một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất. Chúng tôi cung cấp dịch vụ pháp lý cho khách từ khi chuẩn bị thủ tục khởi kiện cho đến khi giải quyết xong tranh chấp nhà đất, như sau:

• Tư vấn: thủ tục khởi kiện dân sự, án phí dân sự, án phí chia thừa kế
• Tư vấn thủ tục khởi kiện tranh chấp đất đai, án phí tranh chấp đất đai
• Tư vấn cách thu thập chứng cứ, đưa ra các phương án hòa giải tranh chấp đất đai, hòa giải tranh chấp thừa kế
• Soạn thảo đơn khởi kiện, đơn khiếu nại và nộp đơn khởi kiện tại Tòa án hoặc khiếu nại tới Cơ quan có thẩm quyền để bảo vệ quyền lợi cho thân chủ
• Cử luật sư nghiên cứu hồ sơ, soạn thảo bản luận cứ bảo vệ quyền lợi cho khách hàng trong suốt quá trình tố tụng tại Tòa án
• Nhận ủy quyền thay mặt khách hàng thực hiện công việc trong quy trình giải quyết tranh chấp đất đai từ cấp xã phường đến Tòa án, Thi hành án để giải quyết xong vụ việc tranh chấp nhà đất

LIÊN HỆ

Bạn cần luật sư nhà đất uy tín tại tphcm, vui lòng liên hệ:

Luật sư Đỗ Đăng Khoa

ĐT: 0912 219 065

Email: khoa@luatsubatdongsan.vn

Văn phòng: số 43, Lê Thị Hồng Gấm, quận 1, Tp.Hồ Chí Minh