Hướng dẫn xử lý khi hàng xóm bít lối đi chung

12Th5

Hỏi: Xin chào anh/chị luật sư! Để vào nhà tôi được thì gia đình tôi cùng nhiều gia đình khác phải đi qua đường đi chung này, rộng 1.5m có từ xưa hơn 40 năm trước. Nay gia đình ở đầu đường mới mua lại, cho là phần đất ở đầu đường đi chung này là của mình và nay muốn rào lại không cho đi nữa mà phải đi qua 1 đường nhỏ hơn chỉ 0.5m ngang cũng là bờ ranh làm đường đi chung của xóm khác, trong đoạn đường 0.5m ngang này cũng có phần đất của họ, tôi cũng không rõ gia đình này có được cấp sổ đỏ gồm phần đất đường đi chung này chưa. Vậy thưa luật sư gia đình này không cho đi trên đường đi chung từ hơn 40 năm trước nữa thì có đúng luật không? Nếu họ được quyền không cho đi trên phần đường đó nữa thì những gia đình sinh sống bên trong có cách nào giải quyết không? Xin nhờ luật sư giải đáp giúp tôi. Xin chân thành cảm ơn!

Trả lời: Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật BĐS Hưng Vượng, nội dung của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Lối đi chung là phần diện tích đất được nhiều hộ gia đình, cá nhân có bất động sản liền kề nhau cùng sử dụng cho mục đích đi lại thông ra đường chính. Lối đi chung thường được hình thành trong quá trình người sử dụng đất thực hiện chia tách thửa. Đây chỉ là cách hiểu đơn giản thông thường của đa số người dân, còn trên thực tế chưa có quy định pháp luật nào đưa ra khái niệm về lối đi chung

Quy định của pháp luật hiện hành về lối đi chung như thế nào?

Một trong những quyền đối với bất động sản liền liền kề là quyền yêu cầu mở lối đi qua (quyền yêu cầu mở lối đi chung) được quy định tại Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015

Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.

Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.
Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định tại khoản 2 Điều này mà không có đền bù.

Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong mà không có đền bù.

Quyền và nghĩa vụ của các chủ bất động sản liền kề với lối đi chung: Các chủ bất động sản liền kề với lối đi chung được sử dụng lối đi chung vào mục đích đi lại thông ra đường chính và không ai được sử dụng lối đi chung vào mục đích riêng và cản trở việc đi lại của các chủ bất động sản liền kề khác. Ngoài ra theo Điều 178 Bộ luật Dân sự 2015 chủ sở hữu nhà được trổ cửa ra vào, cửa sổ quay sang đường đi chung.

Hành vi bít lối đi chung có vi phạm pháp luật không?

Đầu tiên phải bạn phải xác định một số vấn đề sau để xác định là gia đình của mình có quyền về lối đi chung với phần đất của gia đình hàng xóm hay không:

Gia đình hàng xóm đó là chủ sở hữu của phần đất là đường đi chung hay không?
Ngoài lối đi này, gia đình bạn và các hộ gia đình còn lối đi nào khác nữa không?
Khi gia đình hàng xóm mở đường đi chung trên đất của họ, thì gia đình bạn và các hộ gia đình cùng sử dụng đường đi chung đó có đền bù cho gia đình hàng xóm không? Hoặc các bên có thỏa thuận gì khác không?

Khi đã xác định đúng đó là lối đi chung, hành vi bít lối đi chung là hành vi vi phạm pháp luật, cụ thể là hành hành vi gây cản trở hoặc thiệt hại cho việc sử dụng đất của người khác theo quy định của pháp luật. Và theo đó hành vi này có thể bị phạt hành chính, cụ thể tại Điều 16 Nghị định số: 91/2019/NĐ-CP của Chính Phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai quy định “phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 3 triệu đồng đối với trường hợp đưa vật liệu xây dựng hoặc các vật khác lên thửa đất của người khác hoặc thửa đất của mình mà gây cản trở hoặc thiệt hại cho việc sử dụng đất của người khác…. Phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với trường hợp đào bới, xây tường, làm hàng rào gây cản trở hoặc thiệt hại cho việc sử dụng đất của người khác.”

Ngoài mức phạt nêu trên, người vi phạm cũng bị buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm.

Cách xử lý khi hàng xóm bít lối đi chung (Điều 202, Điều 203 Luật Đất đai năm 2013, khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/ NQ-HĐTP)

Thực hiện thỏa thuận với hàng xóm có hành vi bít lối đi chung. Pháp luật nước ta luôn khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự thỏa thuận với nhau nếu không thỏa thuận được với nhau thì nhờ đến sự can thiệp của cơ quan chức năng có thẩm quyền.
Gửi đơn yêu cầu UBND cấp xã hòa giải. Trong trường hợp các bên không thể tự mình thỏa thuận được với nhau thì có thể gửi đơn lên UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp yêu cầu cơ quan này hòa giải. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.
Khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết tranh chấp đất đai theo thủ tục tố tụng dân sự. Trong trường hợp việc hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã mà không thành thì gửi đơn yêu cầu tòa án nhân dân giải quyết tranh chấp đất đai.
Không hòa giải tại xã được thì các bên có thể gửi đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền. Gửi đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp huyện khi là tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, các cộng đồng dân cư với nhau. Gửi đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp tỉnh khi là tranh chấp có một bên là tổ chức, cơ sở tôn giáo, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Bạn có thể tham khảo mẫu đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp lối đi chung tại đây

Tham khảo các bản án về lối đi chung mới nhất tại đây

Nếu có vướng mắc gì, hãy liên hệ với Văn phòng luật BĐS Hưng Vượng, Luật sư tranh chấp đất đai nhà ở “sẽ lo thay nghĩ hộ” và tư vấn thực hiện toàn bộ tranh chấp đất đai cho đến khi khách hàng đạt được nguyện vọng.

Hãy liên hệ ngay để được hỗ trợ: